E


□


16. Richard Riemerschmid,
wnętrze winiarni Haus
Trarbach w Berlinie,
repr. „Innen-Dekoration”,
16,1905, s. 97.
17. Eugeniusz Dębrowa-
-Dąbrowski, wnętrze
kawiarni Noworolskiego
w Krakowie, stan obecny,
fot. Agata Wójcik.

Analogii do projektów krakowskich twórców nie powinno szukać się w najbliż-
szym Wiedniu, ani tym bardziej w hołdującym krzywoliniowej secesji Paryżu. Sądzę,
że znacznie bliższe są cechy wnętrz tworzonych przez artystów związanych z war-
sztatami drezdeńskimi. Ich współtwórca Richard Riemerschmid w latach 1904-1905
zaprojektował wnętrze berlińskiej winiarni Haus Trarbach (il. 16)31. Niemiecki pro-
jektant, podobnie jak członkowie tpss, nie wykorzystał masowo produkowanych
mebli, lecz zaprojektował krzesła o prostej formie, których jedynym elementem
dekoracyjnym są łukowato wygięte tylnie nogi. Riemerschmid oddziaływał przede
wszystkim walorami dekoracyjnymi samego materiału - na ścianach pojawiły się
boazerie eksponujące dekoracyjne słoje i kontrasty pomiędzy różnymi gatunkami
drewna, w innym pomieszczeniu ściany wyłożono glazurowanymi płytkami, kalory-
fery zostały schowane za spiętymi ze sobą metalowymi, kwadratowymi płytkami. Te
minimalistyczne sprzęty ożywia polichromia - fryzy ukazujące stylizowane rośliny
i medaliony z scenami figuralnymi, na sufitach medaliony z dekoracją roślinną,
a także liczne żyrandole o delikatnej formie. Obydwa kręgi artystyczne łączy dąże-
nie do prostoty w sposobie projektowania mebli, oddziaływanie samymi walorami
materiałów, zespalanie wszystkich elementów wnętrza, dopełnianie skromnych
sprzętów dekoracją malarską lub, jak w przypadku Starego Teatru, kilimami.
Relacje prasowe o wnętrzach w Starym Teatrze skłoniły także innych właścicieli
restauracji i kawiarni do skorzystania z umiejętności artystów z kręgu tpss. Najsze-
rzej opisywane i analizowane było dotychczas zachowane wnętrze Jamy Michalika
projektu Karola Frycza, jednak nie było one jedyne32. W Krakowie na polu pro-
jektowania wnętrz restauracyjnych realizował się zwłaszcza Dąbrowa-Dąbrowski.
Jemu powierzono zaprojektowanie wnętrz kawiarni Noworolskiego w Sukiennicach
(il. 17). Podobnie jak wnętrza w Starym Teatrze, chwalono tę aranżację za to, że „za-
miast zabójczej monotonii «wiedeńskiej», powstało wnętrze o charakterze własnym,
świeże i oryginalne [...] Artysta wniósł tu dużą rozmaitość. Każda ubikacja ma
swój ton własny i własną gamę barw. Salonik pierwszy, to typ buduaru damskiego
w tonie jasnym, z przewagą bieli. Drugi pokój, poza mahoniowymi meblami utrzy-
many jest w gamie lilia, w trzecim - o charakterze wytwornego fumuaru - panuje

31 „Innen-Dekoration”, 16,1905, s. 96-97,103,112.
32 Zob. E. Matyaszewska, Przestrzeń kawiarni i przestrzeń sztuki. Jama Michalika w Krakowie, fin
de siecle i Młoda Polska, „Pamiętnik Sztuk Pięknych”, 2015, nr 10, s. 383-392.

134 ARTYKUŁY

Agata Wójcik